CM in Mizoram Budget a pharh

Chief Minister Pu Lalduhoma’n kum 2024-25 Financial Year-a Mizoram sum ruahman cheng vaibelchhe 14,412 leh nuai 12 chu Assembly-ah a pharh. Kum kalta 2023-24  budget aiin kumin budget hi cheng vaibelchhe 202 nuaih 17 in a tam zawk a, a punna hi za zela 1.42% a ni a, Budget Estimate 2024-25 zinga cheng vaibelchhe 13,176 leh nuaih 85 chu house a pawm ngai (voted) a ni. Pu Lalduhoma hian kumin Financial Year kal laia sum hman ruahman belhna Supplementary Demands for Grants 2023-2024 cheng vaibelchhe 3,287 leh nuai 93 chu a pharh nghal bawk a. Sorkar inrelbawlna senso, sorkar hnathawk hlawh leh pension bakah hmasawnna thawhna tur atana sum hman tur ruahman (revenue expenditure) hi cheng vaibelchhe 11,957 leh nuai 4 a ni a. Budget pumpui aţanga chhutin za zela 82 point 97 zet a ni. Mipui hmasawnna atana sum ruahman (capital expenditure) atan cheng vaibelchhe 2455 leh nuai 8 dah a ni a, hei hi sum ruahman zawng zawng aţanga chhutin za zela 17 point 03 chauh a ni thung. Pu Lalduhoma chuan kum 2024-25 chu sum leh paia inrenchemna kum ‘Year of consolidation’ atana hman tum ani a ti a, state leiba sang lutuk tihniam turin theihtawpa hmalak tum ani tih sawiin kum 2024-25 inkara sawrkar sum puk tur Public Debt chu cheng vbch 697.67 in an tihniam dawn a ti a, state Gross Domestic Product chu harsatna tam tak karah a thang chho ve zel a ti a, kum kal meka state economy thanna chu za zela 10.55% a thang turin an beisei tih sawiin sawrkar kum thar 2024-25 ah za zela 11.03% a than an beisei tih a sawi.

Chief Minister chuan Budget a pharhah chuan sawrkar flagship program, Bana Kaih policy hmangin ramchhunga kuthnathawktute tih hmasawnna turin cheng vbch 200 ruahman ani a ti a, He policy hian department te chu an scheme leh proposal te a zirin sawrkarin a tul angin sum a pe dawn tih sawiin Bana Kaih hnuaiah hian cheng vbch 110 chu kumin sawrkar kum kal lai meka dah ani a ti a, cheng vbch 200 dah thar tur nen he flagship program hnuaiah hian cheng vbch 310 an dah tih a sawi. Pu Lalduhoma chuan thingtlang mi khawsak harsa zualte khawpuia an boralin an ruang phurh hawnna atan cheng vbch 5 ruahman ani a ti a, Social Welfare department kaihhruaina hnuaiah buaipui ani dawn a ti a, Mizoram chuan ruihhlo vangin harsatna nasa tak a tawk tih sawiin ruihhlo dona kawnga hmalakna atan cheng nuaih 50 dah a ni tih a sawi bawk. Chief Minister chuan Healthcare lama indaihlohna phuhruk nan sawrkar kum tharah cheng vbch 20 dah ani a ti a, sawrkar kum hman meka Healthcare ba rulh nan cheng vbch 40 chu Revised Estimate ah dah ani tih sawiin inkalpawhna kawngpui leh leidawh thawm that ngaite thawm that nan kum 2024-25 chhunga hman turin cheng vbch 100 dah ani tih a sawi bawk. Pu Lalduhoma chuan inchhung khung enkawlna mamawh alo san zel avangin domestic electric bill chu tihsan tumna a awmlo a ti a, sawrkar chuan eng chhit man ti sang si lova power supply tihpun dan tur kawng zawn a tum dawn a ti a, mumal zawka hmalakna a awm theih nan cheng vbch 20.13 an dah tih sawiin heng hian hmasawnna tam tak a thawh theih beisei ani tih a sawi.

Chief Minister chuan cheng vbch 607.09 chu Mizoram chhunga Autonomous District Council 3 te dawn turin ruahman ani a ti a, heta tang hian cheng vbch 424.22 chu share of tax angin a kal anga , cheng vbch 182.87 chu deficit grants angin a kal dawn tih a sawi. Pu Lalduhoma chuan state chhunga tharchhuah a tlem avangin hmei kawnga hmalakna atan Stamp Duty hnuaia rate hman lai ram hlutna chu 1% atangin 3% ah an tisang dawn a ti a, Cabinet ah pass tawh ni tih sawiin hmeithai leh hmeichhe harsa zawk te tan Stamp Duty chu 3% nilo in 2.5% ah dah ani tih a sawi. Chief Minister chuan kum 2024-25 inkara sawrkar sum puk tur zat ruahman chhin chu cheng vbch 1992.03 ani a ti a, sawrkar laipui CSS sum do letna tur counterpart funding atan cheng vbch 250 dah ani a ti bawk. Pu Lalduhoma chuan Mizoram Budget-a vawi 1-nan hmeichhe dinhmun chawi kan nan Gender Budget siam ani a ti a, hei hi Central sawrkarin state tin te a ngenna anga tih ani tih sawiin Mizoram sawrkara department 3-Home, School Education leh Social Welfare ah dah ani dawn tih a sawi bawk.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *